De studie
Voorstelling van de studie:
Doelstellingen:
De Europese egel is een beschermde diersoort en lijkt in België, maar ook in veel andere Europese landen, al jaren in verval gaan. Vooral in Engeland en Denemarken wordt steeds meer onderzoek gedaan om ze beter te begrijpen en te beschermen.
Om nog meer te weten te komen over egels, lanceert de Koninklijk Belgisch Bond voor de Bescherming van de Vogels in 2021 de studie “Egel volgen” in heel België.
De Bond streeft ernaar om zoveel mogelijk informatie over de egel te verzamelen tijdens zijn verblijf in het centrum (gewicht, parasietenbelasting, oorzaken van opname, vetmesting, …) alsook gegevens over de wijze van vrijlating (datum, seizoen, gewicht, direct losgelaten in de natuur of met voeding bij particulieren, …).
De “Egel volgen”-studie zal over meerdere jaren gespreid worden en over verscheidene duizenden individuen. Het zal een volledige analyse mogelijk maken rehabilitatieomstandigheden van de egel en de impact op zijn overlevingskansen na een verblijf in een opvangcentrum. Op basis van de analyse van de resultaten zal de Bond bepalen wat de beste vrijlatingsvoorwaarden zijn wat betreft periode, gewicht en methode.
De merkingsmethode:
Om deze monitoring uit te voeren, worden de egels die in een verzorgingscentrum in België verblijven getagd voordat zij in de natuur worden vrijgelaten.
Men gebruikt hiervoor kleine gele hulzen, ‘tags’, met een uniek 6-cijferig nummer en de projectnaam “egelvolgen.be”. Deze hulzen worden over de stekel van de egel geschoven. Het identificatienummer begint met # om de leesrichting aan te geven, gevolgd door een uniek nummer, en wordt met een heel klein beetje sterke lijm in 6 exemplaren op de stekels geplakt. De hulzen gaan gemiddeld tussen 12 en 18 maanden mee, even lang als de levensduur van een egelstekel. Ze worden aangebracht op zijn schouders, heupen, nek en aan het einde van zijn ruggengraat, zodat de tags zelfs kunnen worden afgelezen wanneer het dier zich heeft opgerold.
Deze merkingsmethode stelt de egel ook in staat zich te blijven beschermen tegen roofdieren.
Om deze studie uit te voeren en een kwaliteitsvolle opvolging te verkrijgen, werd een samenwerking opgezet met meer dan 60% van de verzorgingscentra in België. Het merken is begonnen in april 2021. Deze datum komt overeen met het moment waarop de egels weer actief zijn en uit de opvangcentra worden vrijgelaten na de vorst- en winterslaapperiode.
U zult dus waarschijnlijk een egel zien met kleine cijfers op zijn rug. Wilt u aan het onderzoek deelnemen en ons helpen?
Wees waakzaam, raak de egel niet aan maar meld het nummer op zijn tag via het formulier!
Deelnemen aan de waarnemingen
Het verzamelen van gegevens zou niet mogelijk zijn zonder de actieve deelname van de hele Belgische bevolking!
De opvangcentra rekenen daarom op u om de Bond te helpen de egels te beschermen. Hieronder vindt u enige toelichting over de wijze van informatievergaring.
Hou er altijd rekening mee dat een observatie het leven van de egel niet waard is! Het is heel belangrijk het dier geen stress te bezorgen. Intense stress kan bij de egel binnen enkele uren de dood veroorzaken. Bovendien kunt u hem besmetten en uzelf aan bepaalde ziekten en parasieten blootstellen. Daarom is het verboden het dier aan te raken.
Observatiemethode
Als het dier niet beweegt, benader het dan voorzichtig zonder plotselinge bewegingen te maken totdat u het nummer op de tag kunt lezen. Als u de 6-cijferige code nog steeds niet kunt lezen, kan u een foto nemen en inzoomen op het nummer.
Als het dier beweegt, kunt u proberen dichterbij te komen om informatie te verzamelen. Indien het dier echter niet uit zichzelf opbolt bij het zien van uw komst, laat het dan zijn weg vervolgen. Een andere waarneming kan zeker later worden gedaan, en een snelle en alerte egel is potentieel gezond. In geen geval mag u het bewegende dier proberen te stoppen.
Te melden informatie
Het is belangrijk zo nauwkeurig mogelijk te bepalen waar u zich bevindt, dankzij het adres van uw woning, Google Maps-coördinaten, het huisnummer van de dichtstbijzijnde woning, de plaats of enige andere nuttige informatie.
Het is van essentieel belang het tijdstip van de waarneming aan te geven. Voor een egel is overdag rondlopen geen normaal gedrag, hij kan in gevaar zijn of gestoord zijn door de vernieling van zijn schuilplaats bijvoorbeeld. Vergeet niet de egel te observeren om geen gezond dier te nemen. U kunt ons ook informatie geven over de context van uw waarneming en de aard van de plaats waar de egel zich bevond.
Dan kan u overgaan tot een algemene beschrijving van de egel:
- Wat is zijn algemene gezondheidstoestand?
- Heeft hij verwondingen?
Laat ons ook weten:
- Hoeveel hulzen hij op zijn rug heeft?
- Vertel ons over zijn gedrag?
- Wat was zijn reactie op uw toenadering ?
- Is de egel weggelopen of heeft het zich direct tot een bal opgerold?
De laatste stap is één van de belangrijkste: neem een foto van het dier. Je kunt er een vergelijkingsvoorwerp naast zetten, zoals een boomblad of een pen bijvoorbeeld. U kunt ook uw hand plaatsen, maar denk eraan dat u het dier niet mag aanraken voor zijn welzijn.
Bij een dode egel
In het geval van een dode egel is de te noteren informatie identiek als voor een levende egel. De velden betreffende het gedrag van de egel zal u natuurlijk niet kunnen invullen.
Bij een gewonde egel
In het geval van een gewonde egel of een egel die midden op de dag in nood wordt waargenomen, is het belangrijk hem naar het dichtstbijzijnde opvangcentrum te brengen. Hier vindt u een overzicht van alle centra.
Vergeet niet de plaats en tijd van de waarneming te noteren en deze informatie door te geven aan het opvangcentrum wanneer u de egel aflevert, zij zullen het rapport opstellen.
Indien u enkel een huls vindt
Als u alleen een genummerde gele huls vindt, kan dat ons informatie geven over de vindplaats en de plaats van passage van het dier.
Daarom vragen wij u ons deze informatie toe te zenden door het vakje “Ik heb enkel een tag gevonden” aan te vinken.
Neem de huls en gooi deze weg in de dichtstbijzijnde vuilbak.
